Afgelopen dinsdag was het Blackout Tuesday, een initiatief van twee zwarte vrouwen bij het Amerikaanse label Atlantic Records met als doel het werk een dag stil te leggen uit protest tegen racisme en politiegeweld in de VS – en elders in de wereld. Geen nieuwe muziek, geen nieuwsberichten, maar een mogelijkheid tot reflectie en discussie. In de praktijk betekende dat een heleboel zwarte vierkantjes op Instagram, statements van bands, labels, merken en (muziek)media.
Wij hebben daar met Front niet aan meegedaan, al hebben we er wel lang over getwijfeld. Tenslotte: als je je stil houdt in tijden van onrecht, kies je dan niet juist de kant van de onderdrukker? Het was verleidelijk om mee te gaan met het moment, óók een dag ‘op zwart’ te gaan, ons óók uit te spreken. Natuurlijk steunt Front de Black Lives Matter-beweging en verwante actiegroepen en willen we ons inspannen om institutioneel racisme tegen te gaan. Waarom we toch niet meededen met Blackout Tuesday, lichten we graag toe.
Het idee achter Blackout Tuesday – mensen in de muziekindustrie (en uiteindelijk ver daarbuiten) dwingen na te denken over institutioneel racisme en hun rol daarin – was hard nodig. Het was de praktijk waar we ons uiteindelijk niet in konden vinden. Bedrijven die de contentstroom voor een dag (en in veel gevallen pas halverwege die dag) stil legden, hun profielfoto tijdelijk op zwart zetten, om de volgende dag de draad gewoon weer op te pakken. Het leek te makkelijk, meer slacktivisme dan activisme. Dat de hashtag #BlackLivesMatter in de mainstream inmiddels geen taboe meer is, is een rijkelijk late maar goede ontwikkeling; het is voor bedrijven nu controversiëler om je er níét over uit te spreken, maar je uitspreken is bij lange na nog niet genoeg. Door de vele zwarte vierkantjes en hashtags die de sociale media overspoelde, sneeuwden waardevolle inzichten en beelden van protesten volledig onder. In de haast die velen hadden om van zich te laten horen leek de mogelijkheid tot reflectie en bezinning verloren te gaan. Althans, zo voelden wij dat.
Want wat op Blackout Tuesday, maar ook tijdens de demonstratie op de Dam afgelopen maandag, vooral duidelijk werd, is dat we nog een hele lange weg te gaan hebben in de strijd tegen institutioneel racisme. Dat we ook in Nederland een groot racismeprobleem hebben lijkt langzaam bij meer mensen door te dringen. Het bewustzijn is er, steeds meer in ieder geval. Maar des te belangrijker en urgenter is de vraag: hoe nu verder? De orde van de dag werd op woensdag na een dag pauze weer hervat, maar dat betekent niet dat wezenlijk iets is veranderd. Dat er een statement is gemaakt wil nog niet zeggen dat alles automatisch beter wordt.
En nu moeten we voor onszelf spreken.
Ook wij maken een statement, en ook aan ons de vraag: hoe nu verder?
Want we weten dat het beter moet. Willen we de strijd met institutioneel racisme aangaan, dan is een diverse afspiegeling van het muzieklandschap en meer zichtbare representatie voor mensen van kleur van het grootste belang. We richtten Front anderhalf jaar geleden op met het streven om de verhalen te delen van zowel gevestigde artiesten als ondergewaardeerde en gemarginaliseerde artiesten. Van Angel Olsen tot Ayalaw Mesfin; van Franse ambient tot Russische volksmuziek. Dat wij het goede muziek vinden is de belangrijkste factor, maar dat betekent niet dat we ons enkel daardoor kunnen laten leiden. We willen dat onze verhalen verrijkend zijn; de horizon van onze lezers – en onszelf – verbreden. En die horizon is breed, maar kan breder, en vooral: minder wit.
En dat is iets waar we concreet werk van zullen moeten maken. We zijn een kleine redactie, plaatsen slechts enkele artikelen per maand en proberen daarin inhoudelijk selectief te zijn. Die selectiviteit is een luxe en biedt mogelijkheid om actief aan de benodigde verandering bij te dragen. Door minder gevestigde, witte artiesten aan het woord te laten – artiesten wiens verhaal elders toch al zal worden verteld – en meer op zoek te gaan naar stemmen die luider mogen klinken, wiens inzichten van instrumenteel belang kunnen zijn voor de mentaliteitsverandering die er in Nederland, net als in de VS, zo ongelofelijk hard nodig is.
Daar gaan we mee aan de slag, over vergaderen en brainstormen. Dit statement is een beginnetje; een verklaring, een herinnering aan onszelf dat er werk aan de winkel is, dat er haalbare doelen gesteld moeten worden en daarop gecontroleerd moet worden. Houd ons dan ook vooral aan het bovenstaande, laat ons weten waar en hoe we onszelf kunnen verbeteren, en laten we vooral de discussie aangaan.
Voor nu zullen we, naast onze individuele bijdragen, een donatie maken aan Kick Out Zwarte Piet, The Black Archives en Black Queer & Trans Resistance Netherlands.* We moedigen iedere lezer aan hetzelfde te doen, ook andere doelen te steunen en de verdieping op te zoeken. Zie hieronder een lijst met relevante linkjes naar petities, websites en artikelen.
De Front-redactie
Dirk Baart
Jasper Boogaard
Dave Coenen
Ruben van Dijk
Jente Lammerts
(*voor deze donatie zullen we geen gebruik maken van Patreon-donaties.)
Lezen, luisteren en kijken
Wit Huiswerk
Marie Claire: Documentaries About Black History to Educate Yourself With
2Doc: Wit is ook een kleur (Sunny Bergman, 2016)
Tekenen
Stop het legaliseren van politiegeweld
Doneren
Stichting Kick Out Zwarte Piet, een van de organisatorische krachten achter de protesten die deze week door heel Nederland plaatsvinden, zet zich al jaren in om de racistische Zwarte Piet-karikatuur zichtbaar te veranderen.
The Black Archives is een historisch archief waar mensen terecht kunnen voor inspirerende gesprekken, inhoudelijke activiteiten en boeken vanuit zwarte en andere perspectieven die elders vaak onderbelicht blijven.
Black Queer & Trans Resistance Netherlands is een actiegroep die strijdt tegen racisme, transfobie en homofobie. De groep is een van de krachten achter de protesten van deze week.
Black Lives Matter
Black Visions Collective
Community Justice Exchange: National Bail Fund Network
