Front is mediapartner van Rewire – van 7 tot 10 april 2022 in Den Haag. Naast bela zijn ook onder meer Alabaster dePlume, Mabe Fratti en Oceanic hier te zien. Meer informatie vind je op de website van Rewire.
De Zuid-Koreaanse elektronische artiest bela maakt wortelloze muziek. Hun werk is het resultaat van scherpe praktijk en toegewijd onderzoek, meestal gevoed door een specifieke vraag of persoonlijke ervaring. bela’s nieuwste EP Guidelines, uitgebracht door het in Montreal-gebaseerde label Éditions Appærent, ontstond aanvankelijk uit pure verveling ten opzichte van het hedendaagse clubgeluid. Om er iets interessants van te maken, putte bela uit een culturele traditie die werkelijk niets met elektronische muziek te maken heeft. Nongak, een traditionele vorm van Koreaanse volksmuziek, past elementen als dans, acrobatiek en theater toe als een vorm van gemeenschappelijk vermaak en sjamanistisch ritueel.
Tekst: Jasper Willems
bela zelf heeft echter geen sentimentele gevoelens bij Nongak. Voor hen is deze muziek voornamelijk een vruchtbare, nieuwe bron voor een hoogst originele muzikale invalshoek. “Als je op dezelfde dag naar zowel Nongak- als clubevenementen in Seoul gaat, zou je ze waarschijnlijk niet als hetzelfde omschrijven”, leggen ze uit. “Maar als ik ze in woorden probeer uit te leggen, zou ik kunnen zeggen dat ze op elkaar lijken omdat ze een totaalervaring van muziek en dans gemeen hebben. Er is echter geen grote pijplijn die Nongak en clubmuziek verbindt. Ik wilde ze daarom dicht bij elkaar brengen.”
Eenmaal in de materie gedoken, krijgt Guidelines een steeds grotere persoonlijke betekenis voor hen. “Ik experimenteerde met hoe een Nongak-ritme binnen een club-omgeving zou kunnen werken, in plaats van dat het verhaal wordt verteld in een typische Nongak-uitvoering. Dit lijkt misschien irrelevant, maar toen ik in 2019 voor het eerst met Nongak-beats begon te werken, probeerde ik mijn queer-identiteit te scheiden van mijn muziek. Op persoonlijk vlak begon ik, na het jarenlang aanschouwen van homofobe demonstraties tegen het Seoul Queer Festival (Pride Parade), waarbij ook traditionele muziek en dans naar voren werden gebracht, de geest van Koreaanse traditionele kunstvormen steeds meer in twijfel te trekken. Ik was ook bang om deze muziek in Korea als bela uit te brengen. Dus voor het live-optreden wil ik actief aan de andere kant van die slechte herinneringen uitkomen en voor de verandering mijn eigen verhaal smeden. Ik ben bereid om dieper in de kunst van Nongak te graven als de situatie het toelaat, natuurlijk.”
In plaats van Nongak-uitvoeringen natuurgetrouw te samplen, zoals je zou doen bij traditionele hiphop-producties, probeerde hen melodieën naar een gedigitaliseerde zone van noise en abstractie te trekken. Het resulteert in futuristische dansmuziek zonder duidelijk referentiekader. ‘칠채 Chilchae’ vertaalt de kletterende percussie van Nongak naar een uitzinnig web aan industrial beats. Qua structuur zou je je bij de glitchy ‘반길군악/별달거리 Bangilgunak/Byeoldalgeori’ een paraderende groep kleurrijk geklede pungmul-beoefenaars kunnen inbeelden. Maar als je luistert zonder kennis van het uitgangspunt achter Guidelines, lijkt het beeld van een buitenaardse bijenkorf bij deze sound veel toepasselijker.
Ik ben benieuwd naar de omvang van je onderzoek: er staat op Bandcamp beschreven dat je bladmuziek uit overheidsarchieven hebt ontdekt. Hoe kwam je tot de conclusie dat je dat je zo ver moest gaan om deze muziek te kunnen maken?
“Ik wilde onderzoek doen zonder mezelf voor te hoeven stellen aan een percussionist, om vervolgens uit de kast te komen, een gesprek te moeten voeren, mijn bedoelingen te moeten uitleggen. Op deze manier hoef ik niet op zoek naar queer-vriendelijke opties. En zoals ik je al eerder vertelde, is er geen pijplijn van Nongak naar clubcultuur. Ik kende toen niemand in de Koreaanse traditionele muziek. Het was de bedoeling dat het een soloreis zou worden. Het onderzoek zelf was muzikaal gezien uitdagend, maar ik had al wat basiskennis opgedaan toen ik klein was. Het was voor mij de makkelijkste keuze omdat ik veel bladmuziek kon vinden op websites van Koreaanse overheidsorganisaties.”
Je eerste EP why are you so lost sweetie is een muzikaal dagboek dat jouw militaire dienstplicht weerspiegelt, dat op gespannen voet stond met je non-binaire identiteit. Deze muziek heb je gemaakt met een geforceerde beperking: wat kan je me vertellen over het de totstandkoming van deze plaat?
“Het is heel persoonlijk voor mij… maar ik denk dat sommige mensen het wel kunnen begrijpen? Als kind al nam ik afstand wanneer ik me in een stressvolle situatie bevond – en op die momenten dat je zicht vervaagt, beginnen mijn hersenen bepaalde melodieën te zingen, die ik op de een of andere manier wilde vastleggen. Ik heb een paar maanden pianoles gehad toen ik vijf, zes jaar was, maar sindsdien ben ik vergeten hoe ik muziek moet lezen, dus maakte ik grafische aantekeningen om de melodieën te onthouden. Wat vaak niet werkte, omdat ik een relatief gehoor heb.”
“Fast forward naar mijn tijd bij de luchtmacht. Ik probeerde de hele dag bepaalde melodietjes op werk te fluiten, zodat ik ze ‘s avonds in de gedeelde computerruimte in een online MIDI-sequencer kon zetten die ik had gevonden. Dat was alleen mogelijk omdat ik veel veldwerk moest doen. De mannen daar ergerden zich aan mij, maar ik hield me daar niet mee bezig. De nummers op de EP zijn de melodieën die mijn herinneringen hebben overleefd.”
Je noemde Guidelines een product van “de dubbele impulsen van nauwgezet onderzoek en de verzadiging van de clubmuziek om je heen”. Wat kwam eigenlijk eerst? Was het een lang proces om het onderzoek te verbinden met het verlangen om iets origineels te maken?
“Eerst kwam de verveling. Ik vond het niets dat het altijd maar tresillo of techno was in de clubs. Ik haatte het niet, maar ik was op zoek naar iets nieuws. Ik dacht altijd dat Nongak goed zou passen bij het geluid dat ik al kende, maar ik wist dat als ik het ging doen, ik op zijn minst goed mijn huiswerk moest gaan doen.”
Hoe hebben club- en elektronische muziek bijgedragen aan je non-binaire identiteit? Zijn er specifieke artiesten die je ogen op dit gebied hebben geopend?
“Dit is de vraag waar ik het meest voor vrees, omdat het zo persoonlijk is. Ik deel het alleen omdat ik weet dat het anderen kan helpen, des te meer ik erover praat. Ik heb elektronische muziek voor het eerst ontdekt door Burial en Thom Yorke, denk ik. In 2010 was ik 14 en sprak ik nog geen vloeiend Engels. Ik was al uit de kast naar mijn familie toe als homo, maar het luisteren naar SOPHIE en Arca’s 2015-releases heeft me echt geheel veranderd. Ik bedoel, ik hield ook van Burial, maar zijn muziek deed me niet aan mijn gender twijfelen. Zowel SOPHIE als Arca waren toen nog niet uitgekomen als trans of non-binair.”
“Ze hadden toen niet eens de grote media-aanwezigheid die ze hadden nadat ze uit allebei uit de kast kwamen. Maar ik en mijn vrienden voelden het allemaal aankomen. Het was voor ons zó duidelijk, maar niet op een manier die goed verwoord kan worden. Telkens als ik naar hun muziek luisterde, zei ik: ‘Ja, dat bedoel ik, bedankt dat je het hardop zegt.’ De jaren 2014-2016 in muziek en de mensen die toen in de clubs waren, waren erg belangrijk voor mij. Het waren meestal zeer vooruitstrevende figuren, en dat voelde voor mij natuurlijk aan. Al deze factoren maakten het voor mij gemakkelijker om als non-binair persoon opnieuw uit de kast te komen. Ik kan me niet herinneren wanneer ik het woord non-binair voor het eerst tegenkwam, omdat het voor mij heel soepel verliep.”
Waar ben je precies gevestigd? En wat zijn de plaatsen en podia waar je graag optreedt?
“Ik woon ongeveer 30 kilometer verwijderd van het centrum van Seoul, in Paju. Het is niet ver voor grote landelijke normen, maar voor iemand wier familie zich geen gebruikte auto kan veroorloven, denk ik: ‘Is het écht de moeite waard om vanavond uit te gaan en de uitgebreide ‘walk of shame’ te ondergaan?’ Omdat er geen nachtbussen rijden als de club om drie of vier uur ‘s nachts sluit en ik mij altijd rot voelde om bij vrienden neer te strijken. Ik speelde bij ACS, Cakeshop, Senggi Studio, Seendosi, Trippy, MWG, AJO, Channel1969, die allemaal in Seoul zijn/waren. Ik denk dat ik het meest van Senggi Studio hou omdat het de meest vrije plek is om met verschillende vormen te experimenteren. Ik hoefde nooit de hele nacht op te blijven na een optreden bij Senggi, omdat ze vaak vrij vroeg zijn. Cakeshop is echter de beste plek voor feesten. Dit zijn trouwens slechts mijn eigen voorstedelijke meningen.”
Hoewel Nongak een rode draad is van Guidelines, vraag ik me af hoe verschillend je elk nummer hebt benaderd. Zijn sommige nummers trouwe vertakkingen van Nongak-nummers? Is er sprake van veldopnames die zijn gemanipuleerd? Is het belangrijker om de lijnen te vervagen of is elk nummer gecomponeerd met een specifieke vraag en invalshoek in gedachten?
“Guidelines is het resultaat van onderzoek en experiment; het is geen poging om mijn werk te definiëren. Wat alle tracks gemeen hebben – behalve dan de twee ‘Variation’-tracks – is dat een groot deel van een track afkomstig is van een geschreven of uitgevoerde versie van een bepaalde vorm van Nongak jangdans. Ik wilde veelzijdigheid tonen in mijn producties, omdat ik veel verschillende mogelijkheden wilde belichamen die ik hoor in Nongak-ritmes, maar dan in een club-aangrenzende context. Je zou bijvoorbeeld ‘Dongsalpuri’ in een Seoljanggu-uitvoering kunnen horen, zoals bij Mudang-ceremonie – soms als janggu-(drum)solo, soms in kleine groepjes. ‘Chilchae’ is dan weer meer gebaseerd op het Pungmulpae-geluid, dat wordt uitgevoerd in grotere groepen. Ik wilde elke jangdans uitvergroten gebaseerd op verschillen in context. Hierdoor ontvouwt ‘Dongsalpuri’ op een manier die nieuwsgierigheid wekt, terwijl ‘Chilcae’ meteen van 0 naar 100 gaat, zoals het ook hoort bij een live optreden.”
Wat kan het publiek tijdens Rewire verwachten? Nongak heeft theaterelementen verweven met de muziek: ben je ook meer geneigd naar dat aspect, of probeer je het meer vanuit een compositorisch oogpunt aan te pakken?
“Het is dus een solo-optreden. Maar ik doe iets nieuws. Ik verwacht death growls en moshpits. Is het het juiste soort publiek? Goed, we gaan zien wat er gebeurt.”
bela treedt op zaterdag 9 april op tijdens het Haagse Rewire Festival. Bestel Guidelines digitaal op hun Bandcamp-pagina.
